Suriyeli bir hekim olan İbn-i Al-Nafis (1213–1288), pulmoner dolaşım sistemini tarihte ilk defa açıklayan kişidir. Mısır Sultanı’na doktorluk yapmış, Orta Çağ’ın en önemli tıbbi otoriteleri arasında yer almıştır. Ayrıca son derece etkili seksen ciltlik tıbbi bir aksiklopedi hazırlamıştır. Tamamlamaya ömrünün yetmediği diğer yüzden fazla cilt için de notlar hazırlamıştır.
İbn-i Al Nafis, Şam’da doğdu. Şehirdeki bir hastanede tıp eğitimi aldı. İlk kitabı Anatomi Üzerine’yi henüz yirmili yaşlarında yazdı. Kitap tıp tarihinde bir dönüm noktası oldu. Kalple ilgili, kökleri Antik Yunan’a kadar uzanan geleneksel teoriyi yıkıyordu. İbn-i Al-Nafis, kanın kalpten akciğerlere pompalandığını oradan da tekrar kalbe geldiğini ortaya koydu. Bu yorumu pulmoner dolaşım sisteminin bilinen en eski açıklamasıdır.
1258 yılında Moğollar, Bağdat’ı yağmaladılar. Binlerce insanı öldürüp yüzlerce yıllık Arap bilimini yok ettiler. Sünni bir Müslüman olan İbn-i Al Nafis, eserini istila sırasında zarar gören bilimsel bilgileri korumak için hazırlamıştı. Ansiklopedi yüzlerce yıl boyunca okunmaya devam etti ve kendisinden sonraki tıp çalışmalarına çok büyük katkı sağladı.
İbn-i Al-Nafis anatomi, cerrahi teknikler, gözbilimi ve diğer dallarda yaptığı çalışmaları ile İslam dünyasının ikinci Avicenna’sı olarak kabul edildi (Avicenna ünlü Fars doktor ve filozof İbn-i Sina’nın (980-1037) Avrupa’da bilinen adıdır). İbn-i Al-Nafis, Kahire’deki al-Mansuri Qalawun Hastanesi’nin ilk yöneticisi oldu. Moğollar’a ve Haçlılar’a karşı başarılı saldırılar gerçekleştiren Sultan Al-Zahir Baybars’ın (1223-1277) kişisel doktorluğunu yaptı.
Kahire’de ölen Al-Nafis, evini ve kütüphanesini Al-Mansuri Hastanesi’ne bağışladı. İslam dünyasındaki pek çok hastane onun adıyla anılmaktadır. Bu durum onun doktorlar üzerindeki muazzam etkisini göstermektedir.
Ek Bilgiler
1- İbn-i Al-Nafis, bir adada bulunup denizciler tarafından medeniyete taşınan bir çocukla ilgili “Risalat Fad il ibn Natiq” adında bir roman yazmıştır. Roman Latince’ye “Theologus Autodidactus” adıyla çevrilmiştir.
2- 2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgali, İbn-i Al-Nafis’in adını manşetlere taşıdı. Zira bu dönemde pek çok şiddet kurbanı, Bağdat’ın merkezindeki İbn-i Al-Nafis Hastanesi’nde tedavi edilmiştir.
3- Tam adı Al-a’ al-Dīn Abū al-Hasan ‘Alī Ibn Abī al-Hazm al-Qarshī al-Dimashqī idi.
İbn-i Al Nafis, Şam’da doğdu. Şehirdeki bir hastanede tıp eğitimi aldı. İlk kitabı Anatomi Üzerine’yi henüz yirmili yaşlarında yazdı. Kitap tıp tarihinde bir dönüm noktası oldu. Kalple ilgili, kökleri Antik Yunan’a kadar uzanan geleneksel teoriyi yıkıyordu. İbn-i Al-Nafis, kanın kalpten akciğerlere pompalandığını oradan da tekrar kalbe geldiğini ortaya koydu. Bu yorumu pulmoner dolaşım sisteminin bilinen en eski açıklamasıdır.
1258 yılında Moğollar, Bağdat’ı yağmaladılar. Binlerce insanı öldürüp yüzlerce yıllık Arap bilimini yok ettiler. Sünni bir Müslüman olan İbn-i Al Nafis, eserini istila sırasında zarar gören bilimsel bilgileri korumak için hazırlamıştı. Ansiklopedi yüzlerce yıl boyunca okunmaya devam etti ve kendisinden sonraki tıp çalışmalarına çok büyük katkı sağladı.
İbn-i Al-Nafis anatomi, cerrahi teknikler, gözbilimi ve diğer dallarda yaptığı çalışmaları ile İslam dünyasının ikinci Avicenna’sı olarak kabul edildi (Avicenna ünlü Fars doktor ve filozof İbn-i Sina’nın (980-1037) Avrupa’da bilinen adıdır). İbn-i Al-Nafis, Kahire’deki al-Mansuri Qalawun Hastanesi’nin ilk yöneticisi oldu. Moğollar’a ve Haçlılar’a karşı başarılı saldırılar gerçekleştiren Sultan Al-Zahir Baybars’ın (1223-1277) kişisel doktorluğunu yaptı.
Kahire’de ölen Al-Nafis, evini ve kütüphanesini Al-Mansuri Hastanesi’ne bağışladı. İslam dünyasındaki pek çok hastane onun adıyla anılmaktadır. Bu durum onun doktorlar üzerindeki muazzam etkisini göstermektedir.
Ek Bilgiler
1- İbn-i Al-Nafis, bir adada bulunup denizciler tarafından medeniyete taşınan bir çocukla ilgili “Risalat Fad il ibn Natiq” adında bir roman yazmıştır. Roman Latince’ye “Theologus Autodidactus” adıyla çevrilmiştir.
2- 2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgali, İbn-i Al-Nafis’in adını manşetlere taşıdı. Zira bu dönemde pek çok şiddet kurbanı, Bağdat’ın merkezindeki İbn-i Al-Nafis Hastanesi’nde tedavi edilmiştir.
3- Tam adı Al-a’ al-Dīn Abū al-Hasan ‘Alī Ibn Abī al-Hazm al-Qarshī al-Dimashqī idi.
