Sömürgecilik döneminde Amerika’daki Virjinya’da yaşayan çiftçi Nathaniel Bacon (1640-1676) aynı zamanda bir isyan lideridir. 1676 yılında sömürge yönetimine karşı kısa fakat oldukça etkili bir hareket başlatmıştır. Onun isyanı Amerikan Devrimi’nden bir asır önce Kuzey Amerika’da yaşanan en büyük başkaldırı hareketlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Bacon İsyanı olarak bilinen olay, Virjinya valisi William Berkeley’e (1605-1677) karşı halkın duyduğu hoşnutsuzluktan kaynaklanmaktadır. Büyük bölümü Virjinyalı küçük tütün üreticileri olan Bacon ve destekçileri, yüksek vergilerden yılmışlardı. Üstelik Vali Berkeley’in, Amerikan yerlilerine karşı onları koruma konusunda da isteksiz olduğunun farkındaydılar.
Gücünün doruğuna ulaştığı noktada isyanın binlerce destekçisi vardı. İsyancılar koloninin oldukça geniş bir bölümünü kontrol altında tutuyordu. Ancak 1676 yılının sonlarına doğru Bacon’un dizanteriden ölmesinin ardından hükümet isyanı bastırmayı başardı. Berkeley isyancıları ezdi ve Bacon’un düzinelerce destekçisini idam etti.
Prestijli bir aileden gelen Bacon, İngiltere’deki Suffolk’ta doğmuştu. Cambridge mezunuydu. Londra’ya gitmiş ve 1674 yılında Virginia’ya taşınmıştı. Günümüzün Richmond şehri yakınlarında bir çiftlik kurmuştu.
Bacon ilk önceleri Berkeley’i destekliyordu. Valilik konseyinin bir üyesi olmuştu. Ancak zamanla Berkeley’i eleştirenlere giderek daha fazla sempati duymaya başladı. Pek çok yerleşimci kendisini yerlilerin saldırılarına karşı savunmasız hissediyordu. Yerlilerin öldürülmelerini ya da koloniden sürülmesini talep ettiler. Ne var ki Berkeley’in bu konuda tereddütleri vardı. Yerlilerin üzerine şiddetle giderse daha büyük bir savaşı tetiklemekten korkuyordu.
Yerleşimcilerin endişelerini paylaşan Bacon, valilikten yerlilere dönük bir saldırıyı yönetmek için izin istedi. Berkeley bu talebi reddetse de Bacon onu dinlemedi. Çok sayıda yerlinin öldürüldüğü kapsamlı bir saldırı düzenledi. Berkeley çok öfkelenmişti. 1676 yılında Bacon’ı hain ilan etti. Buna rağmen Bacon yolundan dönmedi. Şöyle söylüyordu: “Eğer baskılar karşısında kendini savunmak hainlikse o zaman Tanrım beni yargıla ve ölüme mahkum et.”
Bacon’un birkaç ay sonra ölümü isyanın da sonu oldu. Ancak bu başkaldırı hareketi, İngiliz yönetimi altındaki Kuzey Amerika’da uzun yıllar unutulmadı. Sonraki isyan hareketlerine ilham kaynağı oldu. Bir asır sonra Virjinyalı bir vatansever olan Patrick Henry’nin (1736-1799) devrime çağrı yapan ünlü konuşması, Bacon’un sözlerinin yankısı gibiydi: “Eğer bu ihanetse, bilinsin ki biz bu suçu işleyeceğiz.”
Ek Bilgiler
1- Virjinya’daki Westmoreland kentinde asilerin ele geçirdiği evlerden biri de Albay John Washington’a (1631-1677) aitti. Albay, ABD’nin ilk başkanı George Washington’un (1732-1799) büyük büyük babasıdır.
2- Kral 2. Charles (1630-1685), Berkeley’in Virjinya kolonisini yönetememesinden rahatsızlık duyuyordu. Onu Londra’ya geri çağırdı. Berkeley bir yıl sonra Londra’da hayatını kaybetti.
3- Bacon’ın yine Nathaniel Bacon adını taşıyan kuzeni, isyan sırasında hükümete sadık kaldı. Söylentiye göre yetkililere, aile onurunu korumak adına isyanın lideri olan kuzenine bu sevdasından vazgeçmesi için rüşvet teklif etmelerini önermişti.
Bacon İsyanı olarak bilinen olay, Virjinya valisi William Berkeley’e (1605-1677) karşı halkın duyduğu hoşnutsuzluktan kaynaklanmaktadır. Büyük bölümü Virjinyalı küçük tütün üreticileri olan Bacon ve destekçileri, yüksek vergilerden yılmışlardı. Üstelik Vali Berkeley’in, Amerikan yerlilerine karşı onları koruma konusunda da isteksiz olduğunun farkındaydılar.
Gücünün doruğuna ulaştığı noktada isyanın binlerce destekçisi vardı. İsyancılar koloninin oldukça geniş bir bölümünü kontrol altında tutuyordu. Ancak 1676 yılının sonlarına doğru Bacon’un dizanteriden ölmesinin ardından hükümet isyanı bastırmayı başardı. Berkeley isyancıları ezdi ve Bacon’un düzinelerce destekçisini idam etti.
Prestijli bir aileden gelen Bacon, İngiltere’deki Suffolk’ta doğmuştu. Cambridge mezunuydu. Londra’ya gitmiş ve 1674 yılında Virginia’ya taşınmıştı. Günümüzün Richmond şehri yakınlarında bir çiftlik kurmuştu.
Bacon ilk önceleri Berkeley’i destekliyordu. Valilik konseyinin bir üyesi olmuştu. Ancak zamanla Berkeley’i eleştirenlere giderek daha fazla sempati duymaya başladı. Pek çok yerleşimci kendisini yerlilerin saldırılarına karşı savunmasız hissediyordu. Yerlilerin öldürülmelerini ya da koloniden sürülmesini talep ettiler. Ne var ki Berkeley’in bu konuda tereddütleri vardı. Yerlilerin üzerine şiddetle giderse daha büyük bir savaşı tetiklemekten korkuyordu.
Yerleşimcilerin endişelerini paylaşan Bacon, valilikten yerlilere dönük bir saldırıyı yönetmek için izin istedi. Berkeley bu talebi reddetse de Bacon onu dinlemedi. Çok sayıda yerlinin öldürüldüğü kapsamlı bir saldırı düzenledi. Berkeley çok öfkelenmişti. 1676 yılında Bacon’ı hain ilan etti. Buna rağmen Bacon yolundan dönmedi. Şöyle söylüyordu: “Eğer baskılar karşısında kendini savunmak hainlikse o zaman Tanrım beni yargıla ve ölüme mahkum et.”
Bacon’un birkaç ay sonra ölümü isyanın da sonu oldu. Ancak bu başkaldırı hareketi, İngiliz yönetimi altındaki Kuzey Amerika’da uzun yıllar unutulmadı. Sonraki isyan hareketlerine ilham kaynağı oldu. Bir asır sonra Virjinyalı bir vatansever olan Patrick Henry’nin (1736-1799) devrime çağrı yapan ünlü konuşması, Bacon’un sözlerinin yankısı gibiydi: “Eğer bu ihanetse, bilinsin ki biz bu suçu işleyeceğiz.”
Ek Bilgiler
1- Virjinya’daki Westmoreland kentinde asilerin ele geçirdiği evlerden biri de Albay John Washington’a (1631-1677) aitti. Albay, ABD’nin ilk başkanı George Washington’un (1732-1799) büyük büyük babasıdır.
2- Kral 2. Charles (1630-1685), Berkeley’in Virjinya kolonisini yönetememesinden rahatsızlık duyuyordu. Onu Londra’ya geri çağırdı. Berkeley bir yıl sonra Londra’da hayatını kaybetti.
3- Bacon’ın yine Nathaniel Bacon adını taşıyan kuzeni, isyan sırasında hükümete sadık kaldı. Söylentiye göre yetkililere, aile onurunu korumak adına isyanın lideri olan kuzenine bu sevdasından vazgeçmesi için rüşvet teklif etmelerini önermişti.
