1836- 1903 yılları arasında yaşamış Amerikan filozofu ve radikal teologudur. Harvard Kolejinden ve Meadville Teoloji Okulu'ndan mezun olan Abbot, önce Ünitaryanlar arasına katılmış, fakat bir süre sonra Ünitaryanlar arasına Hıristiyan olmayanların da alınmasını isteyenlerin öncülük ettiği Özgür Din Birliği'nin organizatörleri arasında yer almıştır. Topluluk zaman içinde, vahye körü körüne bağlılık yerine, bilimin sonuçlarını kabul eden liberal bir teoloji geliştirmiş ve üyeleri arasına Benjamin F. Underwood gibi ateistleri ve Felix Adler gibi teist olmayan kimseleri kabul etmiştir. Abbot işte bu liberal teolojiyi her yönüyle desteklemiş, fakat Hıristiyan olmayanlarla bile bir araya gelmeye hazır oluşu, onun işini kaybetmesine yol açmıştır.
Radikal dinî görüşleriyle daha sonra Boston Üniversitesindeki görevinden de uzaklaştırılan Abbot, 1870 ile 1880 yılları arasında Index adli dinî derginin editörlüğünü yapmıştır. O en sonunda, Harvard'daki görevinden ayrılan Josiah Royce'un yerine geçme imkânı bulur. Bununla birlikte bu durumu hazmedemeyen Royce daha sonra onun derslerde geliştirdiği realist felsefesine savaş açmıştır. Hatta idealizme olan derin bağlılığı, Royce'un eleştirisinin kapsamını felsefî sınırların ötesine geçerek, Abbot'ya kişisel düzeyde saldırılar yöneltecek kadar genişletmesine neden olmuştur. Oysa, yirminci yüzyıldaki felsefî gelişmeler dikkate alındığında, Abbot'un realist felsefesi Royce'un kabul edebileceğinden çok daha özgündür. Royce'la arasındaki bu ihtilaf Abbot'yu fazlasıyla yaraladığı içindir ki, bu durum onun karısının 1883 yılındaki ölümünden sonra, hemen tüm düşünürlerle olan temasını kesmesine yol açmış ve o inzivaya çekilerek, en temel eseri olan The Syllogistic Plıilosophy'yı yazmaya koyulmuştur. Eseri bitirince de, karısının ölümünden tam on yıl sonra, onun mezarı başında intihar etmiştir.
1864 ile 1868 yılları arasında North American Review adli dergide yayınlanan bir dizi felsefî makalesinde, onun sonraki "bilimsel realizm"inin tohumlarını kolaylıkla tespit etmek mümkündür. Abbot önce 1881 yılındaki Harvard derslerinde ve nihayet 1885 tarihli Scientific Theism adli eserde felsefî konumunu, Kant'ın epistemolojisine ilişkin, onu modern nominalizmi yadsımaya ve bunun yerine bağıntıların nesnelliğinde temellenen realist bir tutumu kabul etmeye götüren, eleştirel bir inceleme temeli üzerinde geliştirmişti. Onun gerek Kant'a yönelik eleştirisi ve gerekse nesnel göreciliği olumlaması, Hegel'in bütün bunlara tekabül eden düşünceleriyle çok önemli benzerlikler gösterir, ancak Abbot çok haklı olarak kendi görüşlerinin idealist önkabullerden bağışık olduğunu iddia etmiştir. Bilimsel realizm, nesnel dünyanın gerçek ve doğru bilgisine erişme imkânını kabul ettiği ölçüde, Kant'ın bilgiyi fenomenlerle sınırlamasının yol açtığı felsefî agnostisizmden gerçek bir çıkış yolu sağlar.
F. E. Abbot, Scientific Theism, Boston, 1885.
F. E. Abbot, The Way Out of Agnosticism, Boston, 1890.
J. L. Blau, Men and Movements in American Philosophy, New York, 1952.
IT. W. Schneider, A History of American Philosophy, New York, 1946
Kaynak: Felsefe Ansiklopedisi / Etik Yayınları
