Niccolo Machiavelli’nin (1469–1527) ölümünün ardından Roma Katolik Kilisesi onun kitaplarını yasakladı. Önde gelen filozoflar onun politika ve devlet ile ilgili düşüncelerini ahlaken yanlış ve geçersiz ilan ettiler. 20. yy’da bile bir yorumcu, onu “gelmiş geçmiş en kötü adam” olarak tanımlarken hiç de rahatsızlık duymuyordu.
Bir diplomat ve bürokrat olan Niccolo Machiavelli, siyaset felsefesinin en tartışmalı kitaplarından biri olan Prens’i yazarak eleştirmenlerin öfkesini yüzlerce yıl boyunca üzerine çekmiştir. Kitap, yazarın bir İtalyan şehir devleti olan Floransa’daki deneyimlerine dayanılarak yazılmıştır. İnsanda iyiliğin mevcudiyetine inanmayan Machiavelli, acımasız bir yönetim modeli önermektedir. Fikirleri günümüzde dahi insan doğasına yaklaşımı ve politik gücü ele alış şekliyle tartışılmaya devam etmektedir.
Machiavelli’nin çocukluğunda Floransa, Medici ailesinin kontrolü altındaydı. Bu aile sanatçıları koruması ve politikadaki ödün vermez yaklaşımları ile ün kazanmıştı. Machiavelli orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1490’larda Medicilerin devrilmesinin ardından 1498 yılında ikinci şansölye pozisyonuna getirildi. Politikaya on dört yılını harcadı. Mediciler 1512 yılında tekrar başa geçene kadar çevredeki İtalyan şehir devletlerinde diplomat olarak görev yaptı.
Medicilerin geri dönüşü Machiavelli’nin hayatının dönüm noktasıydı. Bütün gücünü kaybetti ve fakirleşti. Şehrin yöneticisi olan Lorenzo di Piero de Medici’ye (1492–1519) adadığı Prens isimli çalışması, aslında şehir yönetimini kendisini tekrar göreve getirmeye ikna etmek için yazılmıştı.
Prens neredeyse her açıdan tartışmalara konu oldu. Yüzlerce yıl boyunca siyaset felsefecileri, liderlerin başarılı olmak için erdemli olmaları gerektiğini ileri sürmüştü. Machiavelli ise tam aksini iddia ediyordu: Bir prens gerektiğinde yalan, şiddet ve korkuyu kullanarak yönetmeyi bilmeliydi. Pek çok çağdaşı prens ve kralların iyi birer Hıristiyan olması gerektiğine inanıyordu. Machiavelli ise iyi bir Hıristiyan gibi görünmenin yeterli olduğunu söylüyordu. Devletin güvenliği ve bağımsızlığını koruyabilmek için en şeytani araçlar bile meşruydu.
Ancak Prens, Machiavelli’nin istediği amaca ulaşamadı. Devlet yönetimine dönmesine izin verilmedi. Kalan ömrünü çiftliğinde yoksulluk içinde geçirdi. Oyunlar, şiirler, denemeler yazdı. Floransa tarihini kaleme aldı. Elli sekiz yaşındayken öldü.
Ek Bilgiler
1- Machiavelli, ressam Leonardo da Vinci (1452–1519) ile arkadaştı. Bir dönem aynı binada çalışmışlardı. Floransa’nın düşmanı olan Pisa’ya giden suyun kesilmesi için Arno Nehri’nin yatağını değiştirme faaliyetlerinde ortak çalıştılar. Floransa otoriteleri bu projeyi 1503 yılında hayata geçirmek istemişler ama oluşan selden kendi tarlaları da hasar görünce projeden vazgeçmişlerdi.
2- Makyavelist terimi kurnaz ve aldatmaya dayalı bir siyaset izleyen politikacıları tarif etmek için kullanılmaktadır.
3- Machiavelli’nin ideal prens örneklerinden birisi de Cesare Borgia’ydı (1475–1507). Machiavelli onu 1502 yılında diplomatik bir görev sırasında tanımıştı. Papa 6. Alexander’ın (1431-1503) gayri meşru oğlu olan Borgia, savaş meydanlarındaki gaddarlığı ile tanınan askeri bir entrikacıydı.
Bir diplomat ve bürokrat olan Niccolo Machiavelli, siyaset felsefesinin en tartışmalı kitaplarından biri olan Prens’i yazarak eleştirmenlerin öfkesini yüzlerce yıl boyunca üzerine çekmiştir. Kitap, yazarın bir İtalyan şehir devleti olan Floransa’daki deneyimlerine dayanılarak yazılmıştır. İnsanda iyiliğin mevcudiyetine inanmayan Machiavelli, acımasız bir yönetim modeli önermektedir. Fikirleri günümüzde dahi insan doğasına yaklaşımı ve politik gücü ele alış şekliyle tartışılmaya devam etmektedir.
Machiavelli’nin çocukluğunda Floransa, Medici ailesinin kontrolü altındaydı. Bu aile sanatçıları koruması ve politikadaki ödün vermez yaklaşımları ile ün kazanmıştı. Machiavelli orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1490’larda Medicilerin devrilmesinin ardından 1498 yılında ikinci şansölye pozisyonuna getirildi. Politikaya on dört yılını harcadı. Mediciler 1512 yılında tekrar başa geçene kadar çevredeki İtalyan şehir devletlerinde diplomat olarak görev yaptı.
Medicilerin geri dönüşü Machiavelli’nin hayatının dönüm noktasıydı. Bütün gücünü kaybetti ve fakirleşti. Şehrin yöneticisi olan Lorenzo di Piero de Medici’ye (1492–1519) adadığı Prens isimli çalışması, aslında şehir yönetimini kendisini tekrar göreve getirmeye ikna etmek için yazılmıştı.
Prens neredeyse her açıdan tartışmalara konu oldu. Yüzlerce yıl boyunca siyaset felsefecileri, liderlerin başarılı olmak için erdemli olmaları gerektiğini ileri sürmüştü. Machiavelli ise tam aksini iddia ediyordu: Bir prens gerektiğinde yalan, şiddet ve korkuyu kullanarak yönetmeyi bilmeliydi. Pek çok çağdaşı prens ve kralların iyi birer Hıristiyan olması gerektiğine inanıyordu. Machiavelli ise iyi bir Hıristiyan gibi görünmenin yeterli olduğunu söylüyordu. Devletin güvenliği ve bağımsızlığını koruyabilmek için en şeytani araçlar bile meşruydu.
Ancak Prens, Machiavelli’nin istediği amaca ulaşamadı. Devlet yönetimine dönmesine izin verilmedi. Kalan ömrünü çiftliğinde yoksulluk içinde geçirdi. Oyunlar, şiirler, denemeler yazdı. Floransa tarihini kaleme aldı. Elli sekiz yaşındayken öldü.
Ek Bilgiler
1- Machiavelli, ressam Leonardo da Vinci (1452–1519) ile arkadaştı. Bir dönem aynı binada çalışmışlardı. Floransa’nın düşmanı olan Pisa’ya giden suyun kesilmesi için Arno Nehri’nin yatağını değiştirme faaliyetlerinde ortak çalıştılar. Floransa otoriteleri bu projeyi 1503 yılında hayata geçirmek istemişler ama oluşan selden kendi tarlaları da hasar görünce projeden vazgeçmişlerdi.
2- Makyavelist terimi kurnaz ve aldatmaya dayalı bir siyaset izleyen politikacıları tarif etmek için kullanılmaktadır.
3- Machiavelli’nin ideal prens örneklerinden birisi de Cesare Borgia’ydı (1475–1507). Machiavelli onu 1502 yılında diplomatik bir görev sırasında tanımıştı. Papa 6. Alexander’ın (1431-1503) gayri meşru oğlu olan Borgia, savaş meydanlarındaki gaddarlığı ile tanınan askeri bir entrikacıydı.