Argumentum Ad Baculum

Argumentum Ad Baculum, formel bir yanlış değil de, bir içerik yanlışı olup, konudışılık yanlışları başlığı altında sınıflanır ve kaba kuvvete başvurma olarak bilinir. Bu, birisine bir neticeyi kabul ettirmek için kaba kuvvete veya kuvvet tehdidine başvurulduğunda işlenen bir yanlış türü olarak ortaya çıkar. Böyle bir argümanda, konuyla ilgili uygun, makûl bir delil getirme ve rasyonel bir çaba içerisinde bulunmanın yerini kaba kuvvet almaktadır. Örnek: "Eğer siz bunu mahkûm etmez veya demir parmaklıklar gerisine tıkmazsanız, geceleyin caddede rahatça yürüyebilecek misiniz?"​

​

Genelde tehdit veya kaba kuvvete başvurma, bir argüman veya delil olarak sunulmaz. Bunlar, ancak bir argüman ya da delil olarak sunulduklarında ad baculum yanlışı olur. Bir hırsız, "paraları sökül, yoksa kafanı dağıtırım!", ifadesiyle kaba kuvvete başvurma yoluyla bir yanlış işlemiyor; çünkü bu ifade bir akılyürütme değil, bir niyeti açığa vurmadır. Oysa bir diktatör, "benim görüşlerim doğrudur; çünkü ben, beni onaylamayanların tümünü rahatlıkla hapse tıkayacak güçteyim!" sözüyle bu tür yanlışı işler.​

​

Bu tür argümanlar, psikolojik düzeyde etkili olmalarına karşılık, mantıksal olarak asıl konuyla ilgisi olmayan insanlar ve uluslararası ilişkiler için tehlike arz eden argümanlardır. Çünkü bunlar direkt olarak sunulmakta olup, düzenlenen makûl delillere göre çok daha kolay ve zahmetsiz görünen argümanlardır. Aslında bu, gerçekte bir argüman değil, delil getirmeyi terktir. Oysa kuvvet lehine akılyürütmeyi terk etmek, yanlış bir davranıştır.​

​

Bu çeşit delillerle karşılaşıldığında yapılacak şey, koşullara göre değişir. Bazan kaba kuvvet tehdidine karşı makûl delillerle etkili bir şekilde karşı koyulur; bazan sükût edilir veya uygun şekilde karşılık verilir.​

​

B. A. Brody, "Logical Terms, Glossary of", The Encyclopedia of Philosophy, C. V, london, 1972​

​

R. Baum, Logic, U.S.A. 1989​

​

İ. Emiroğlu, Ana Hatlarıyla Klâsik Mantık, Bursa, 1999. ’​

​

Ayrıca bkz., BİÇİMSEL YANLIŞLAR, İÇERİK YANLIŞLARI, MANTIK YANLIŞLARI.​

​

Felsefe Ansiklopedisi / Etik Yayınları​