- Mesajlar
- 1,941
Algının Değişebilirliği / Yanılabilirliğiyle İlgili Argüman gerek bilgiden akla dayalı bilgiyi anlayan Descartes, Spinoza gibi rasyonalistlerin algının bir bilgi kaynağı olamayacağını ortaya koymak ve gerekse bilgiden duyusal bilgiyi anlayan Aenesidemos, Pyrrhon ve Sextus Emprikos gibi kuşkucuların, dünyanın algıya dayanan bilgisine ulaşmanın imkânsız olduğunu göstermek için kullandıkları bir argüman tipini tanımlar. Argüman ya algıdaki değişme öğesini ön plâna çıkartan bir biçimde, ya da doğrudan doğruya algıdaki yanılsamalara işaret eden bir tarzda olmak üzere, iki farklı şekilde ortaya çıkar.
Bunlardan birincisi algının, değişen bakış açısı, içinde bulunulan ortam ve ışık koşulları gibi öznel ve nesnel durumlara bağlı olarak içerik bakımından değiştiğini ve söz konusu değişimin, algının insana, kendisinden bağımsız olarak varolan değişmez bir gerçekliği doğru ve güvenilir bir biçimde vermesini imkânsız hâle getirdiğini savunur ve buradan insanın dış dünyayı, en azından olduğu şekliyle bilmesinin söz konusu olamayacağı sonucunu çıkartır.
Buna karşın ikincisi, yanılsama, sanrı türünden algı yanılmalarının, yanılma ya da yanılgı söz konusu olduğu sırada fark edilememeleri ve hemen her zaman doğru, olanı olduğu gibi gösteren algılar olarak değerlendirilmeleri olgusundan hareket eder ve söz konusu öncülden, bu durumun doğru sayılan her olgu için geçerli olabileceği ve algısal bilginin imkânsız olduğu sonucunu çıkartır.
A. Cevizci, "Yunan Kuşkuculuğunun Bilginin Olanaksızlığıyla İlgili Kanıtları", Felsefe Dünyası, 19(1996), Ankara.
A. Denkel, Bilginin Temelleri, İstanbul, 1984.
V. Brochard, Les Sceptiynes grecs, Paris, 1986.
Ayrıca bkz., AENESİDEMOS, AGRİPPA, AKILCILIK, ALGI, BİLGİ, DENEYİMCİLİK, EPİSTEMOLOJİ, KUŞKUCULUK, REALİZM.
Felsefe Ansiklopedisi / Etik Yayınları
