Sir Walter Raleigh (1554-1618) İngiliz bir şair, kaşif ve askerdir. Kariyerinin sonlarına doğru gözden düşmüş ve ihanetle suçlanarak idam edilmiştir. Yetkisi olmaksızın İspanyollar’a saldırdığı için Kral 1. James’in (1566-1625) emriyle başı kesilmiştir. Raleigh’in en kötü mirası ise Amerika’dan edindiği bir alışkanlığı İngiltere’de yaygınlaştırması olmuştur: Sigara.
Raleigh, İngiltere’nin batısında doğdu. Koyu Protestan bir ailenin çocuğuydu. İrlanda ve Fransa’daki din savaşlarına katıldı. Katolikler’e ve İspanyollar’a karşı büyük bir nefret besliyordu. Kraliçe 1. Elizabeth (1533-1603) yaptığı hizmetler karşılığında ona büyük bir arazi, çeşitli ticaret tekelleri ve bir kalay madeni hediye etti. Ayrıca 1585 yılında şövalye unvanı aldı.
Raleigh, 1584’ten itibaren Yeni Dünya’da İngiliz kolonileri kurmak için çalışmaya başladı. Onun finanse ettiği bir seyahatin sonucunda 1587 yılında günümüzde Kuzey Carolina’daki Roanoke yakınlarında bir yerleşim kuruldu. Ne var ki birkaç yıl içinde burası yok olacaktı. Raleigh kurduğu bir koloniye kraliçenin hiç evlenmemiş olmasına gönderme yaparak Virjinya[9] adını verdi. Sömürgedeki girişimleri sırasında tütünü keşfetti ve tütünün İngiltere’deki ana ithalatçısı oldu.
Raleigh için Amerika’daki İngiliz kolonileri İspanyol gücünü frenlemenin bir yoluydu. Zira İspanya 16. yy’ın sonunda gücünün doruğuna ulaşmıştı. Katolik İspanya ve Protestan İngiltere, Elizabeth döneminde aralıklarla savaştılar. Bu savaşlar, İspanyol donanmasının 1588’deki yenilgisiyle son buldu.
Kraliçe öldüğü sırada Raleigh, müsrifliği ve kraliçenin nedimelerinden Elizabeth Throckmorton (1565-1647) ile yaptığı skandallarla dolu evlilik nedeniyle gözden düşmeye başlamıştı. Elizabeth’in halefi olan James, İspanya ile daha barışçıl politikalar izlemeyi planlıyordu. 1603 yılında Raleigh, ihanet suçlaması ile tutuklandı. Ölüme mahkum edildi. Buna rağmen James cezayı hafifletti ve onu Londra Kulesi’ne gönderdi. Raleigh, hapisteyken The History of the World (Dünya Tarihi) adlı eserini yazdı.
1616 yılında serbest bırakıldı ve bir başka keşif gezisine liderlik yapması istendi. Yolculuk sırasında izinsiz olarak bir İspanyol karakoluna saldırdı. Londra’ya geri döndüğünde İspanya elçisi hakkında verilen ölüm cezası kararının uygulanmasını talep etti. 29 Ekim 1618’de İspanya’nın gönlünü almak için idam edildi.
Ek Bilgiler
1- Kral 1. James sadece Raleigh’ten değil aynı zamanda sigaradan da nefret ediyordu. Sigara endüstrisinin sigara ile akciğer kanseri arasındaki bağlantıyı kabul etmesinden 380 yıl önce, 1604 yılında sigarayı “çirkin, kötü kokulu, akla zarar, ciğerler için tehlikeli bir alışkanlık... cehennem dumanına en çok benzeyen şey onun kara dumanıdır” şeklindeki sözleriyle yerden yere vurmuştu.
2- Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Kuzey Carolina eyaletinin başkenti adını Raleigh’ten almıştır.
3- Kayıp Koloni denilen Roanoke Adası yerleşiminin başına ne geldiği Amerikan tarihinin en büyük gizemlerindendir. Tek ipucu bir kayaya kazınmış olan “Croatoan” kelimesidir. Tarihçiler kolonicilerin yerli kabileler tarafından asimile edildiği ya da İngiltere’ye dönmek isterken boğulmuş olabilecekleri ihtimallerinin üzerinde durmaktadır.
Raleigh, İngiltere’nin batısında doğdu. Koyu Protestan bir ailenin çocuğuydu. İrlanda ve Fransa’daki din savaşlarına katıldı. Katolikler’e ve İspanyollar’a karşı büyük bir nefret besliyordu. Kraliçe 1. Elizabeth (1533-1603) yaptığı hizmetler karşılığında ona büyük bir arazi, çeşitli ticaret tekelleri ve bir kalay madeni hediye etti. Ayrıca 1585 yılında şövalye unvanı aldı.
Raleigh, 1584’ten itibaren Yeni Dünya’da İngiliz kolonileri kurmak için çalışmaya başladı. Onun finanse ettiği bir seyahatin sonucunda 1587 yılında günümüzde Kuzey Carolina’daki Roanoke yakınlarında bir yerleşim kuruldu. Ne var ki birkaç yıl içinde burası yok olacaktı. Raleigh kurduğu bir koloniye kraliçenin hiç evlenmemiş olmasına gönderme yaparak Virjinya[9] adını verdi. Sömürgedeki girişimleri sırasında tütünü keşfetti ve tütünün İngiltere’deki ana ithalatçısı oldu.
Raleigh için Amerika’daki İngiliz kolonileri İspanyol gücünü frenlemenin bir yoluydu. Zira İspanya 16. yy’ın sonunda gücünün doruğuna ulaşmıştı. Katolik İspanya ve Protestan İngiltere, Elizabeth döneminde aralıklarla savaştılar. Bu savaşlar, İspanyol donanmasının 1588’deki yenilgisiyle son buldu.
Kraliçe öldüğü sırada Raleigh, müsrifliği ve kraliçenin nedimelerinden Elizabeth Throckmorton (1565-1647) ile yaptığı skandallarla dolu evlilik nedeniyle gözden düşmeye başlamıştı. Elizabeth’in halefi olan James, İspanya ile daha barışçıl politikalar izlemeyi planlıyordu. 1603 yılında Raleigh, ihanet suçlaması ile tutuklandı. Ölüme mahkum edildi. Buna rağmen James cezayı hafifletti ve onu Londra Kulesi’ne gönderdi. Raleigh, hapisteyken The History of the World (Dünya Tarihi) adlı eserini yazdı.
1616 yılında serbest bırakıldı ve bir başka keşif gezisine liderlik yapması istendi. Yolculuk sırasında izinsiz olarak bir İspanyol karakoluna saldırdı. Londra’ya geri döndüğünde İspanya elçisi hakkında verilen ölüm cezası kararının uygulanmasını talep etti. 29 Ekim 1618’de İspanya’nın gönlünü almak için idam edildi.
Ek Bilgiler
1- Kral 1. James sadece Raleigh’ten değil aynı zamanda sigaradan da nefret ediyordu. Sigara endüstrisinin sigara ile akciğer kanseri arasındaki bağlantıyı kabul etmesinden 380 yıl önce, 1604 yılında sigarayı “çirkin, kötü kokulu, akla zarar, ciğerler için tehlikeli bir alışkanlık... cehennem dumanına en çok benzeyen şey onun kara dumanıdır” şeklindeki sözleriyle yerden yere vurmuştu.
2- Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Kuzey Carolina eyaletinin başkenti adını Raleigh’ten almıştır.
3- Kayıp Koloni denilen Roanoke Adası yerleşiminin başına ne geldiği Amerikan tarihinin en büyük gizemlerindendir. Tek ipucu bir kayaya kazınmış olan “Croatoan” kelimesidir. Tarihçiler kolonicilerin yerli kabileler tarafından asimile edildiği ya da İngiltere’ye dönmek isterken boğulmuş olabilecekleri ihtimallerinin üzerinde durmaktadır.
