Romancı Günter Grass (1927–) tam altmış yıl boyunca bir sır sakladı. Nobel edebiyat ödülü sahibi Alman yazar, savaş sonrası Almanya’yı anlatan karanlık ve sert üslubuyla tanınıyordu. Almanlar’ı II. Dünya Savaşı’nda yaşananlarla tam olarak yüzleşmemekle suçluyordu.
2006 yılında Grass’ın kendisinin de bir zamanlar Waffen-SS üyesi olduğu açığa çıkınca, bu Alman basınında bir şok etkisi yarattı. Onu eleştirenler Grass’ı iki yüzlü davranmakla suçladı. Taraftarları ise Grass’ın Nazi elit birliğine katılmaya zorlandığı sırada sadece on yedi yaşında olduğunu ileri sürdüler. Dolayısıyla bu, onun hayat boyu ortaya koyduğu edebi başarısını gölgeleyemezdi.
Grass, Baltık Denizi kıyısındaki Danzig’de doğmuştu. Şehir nüfusunun büyük bölümü Almanca konuşuyordu (günümüzde Polonya sınırlarında yer alan bu şehir Gdansk adını almıştır). 1939 yılında Adolf Hitler (1889–1945) Polonya’yı işgal edince şehir Almanya’ya katıldı. Grass da 1944 yılında Danzig’de Waffen-SS’lere dahil oldu.
2007 yılında New Yorker’da yayınlanan bir makalede Grass savaştaki rolünü son derece kısa ve önemsiz olarak nitelendirdi. 1945 Baharı’nda ABD güçleri ile yapılan bazı çatışmalara tanık olmuş, ama asla silahını kullanmamıştı. En sonunda Amerikalılar tarafından esir alınmış ve bir esir kampına götürülmüştü.
Savaş döneminde Danzig’de yaşananlar, onun ilk ve belki de en etkili romanı Teneke Trampet’e (1959) kaynaklık edecekti. Kara mizah örneği olan kitap, büyümemeye karar veren üç yaşındaki Oskar Matzerath adlı bir çocuğun hikayesini anlatıyordu. Hem II. Dünya Savaşı’nı hem de öncesi ve sonrasını konu alan kitapta sanatın ahlaki gücü, Alman savaş suçları ve savaşın yol açtığı kayıp çocukluk gibi temalar işleniyordu. Kitaptaki belki de en etkileyici sahnelerden birisi, savaş sonrası dönemde Onion Cellar (Soğan Mahzeni) isimli barda geçiyordu. Almanlar buraya soğan soymaya gelmekteydi. Böylece ağlamak ve mutsuzluklarını itiraf etmek onlar için daha kolay oluyordu.
Grass’ın diğer romanları arasında Cat and Mouse (Kedi ve Fare / 1961), Dog Years (Köpek Yılları / 1963) ve Crabwalk (Yengeç Yürüyüşü / 2002) vardır.
Grass aynı zamanda Alman solunda yer alan bir politikacıydı. Savaş suçlarını tam anlamıyla kabullenmedikleri için iki Almanya’nın birleşmesine 1990’da karşı çıktı. Bu politik duruşu 2006 yılında ona karşı yükselen tepkiye katkıda bulundu. Başkalarını Nazi dönemiyle yüzleşmemekle suçlarken kendi geçmişini gizli tutmuştu.
Ek Bilgiler
1- Teneke Trampet, Amerikalı yazar John Irving’in (1942–) “A Prayer for Owen Meany”deki (Owen Meany İçin Bir Vaiz / 1989) ana karaktere ilham vermiştir. Karakterin isminin baş harfleri O. M., Grass’ın romanındaki Oskar Matzerath’a göndermedir.
2- Eski bir güzel sanatlar öğrencisi olan Grass, kitaplarının kapakları için kendi çizimlerini kullanmıştır.
3- Grass, 1969 Batı Almanya seçimlerinde sol politikacı Willy Brandt’ın (1913–1992) konuşma metinlerini yazdı. Brandt sanşölye seçildi ve iki Almanya’nın yakınlaşmasına olan katkılarından dolayı iki yıl sonra Nobel Barış Ödülü aldı.
2006 yılında Grass’ın kendisinin de bir zamanlar Waffen-SS üyesi olduğu açığa çıkınca, bu Alman basınında bir şok etkisi yarattı. Onu eleştirenler Grass’ı iki yüzlü davranmakla suçladı. Taraftarları ise Grass’ın Nazi elit birliğine katılmaya zorlandığı sırada sadece on yedi yaşında olduğunu ileri sürdüler. Dolayısıyla bu, onun hayat boyu ortaya koyduğu edebi başarısını gölgeleyemezdi.
Grass, Baltık Denizi kıyısındaki Danzig’de doğmuştu. Şehir nüfusunun büyük bölümü Almanca konuşuyordu (günümüzde Polonya sınırlarında yer alan bu şehir Gdansk adını almıştır). 1939 yılında Adolf Hitler (1889–1945) Polonya’yı işgal edince şehir Almanya’ya katıldı. Grass da 1944 yılında Danzig’de Waffen-SS’lere dahil oldu.
2007 yılında New Yorker’da yayınlanan bir makalede Grass savaştaki rolünü son derece kısa ve önemsiz olarak nitelendirdi. 1945 Baharı’nda ABD güçleri ile yapılan bazı çatışmalara tanık olmuş, ama asla silahını kullanmamıştı. En sonunda Amerikalılar tarafından esir alınmış ve bir esir kampına götürülmüştü.
Savaş döneminde Danzig’de yaşananlar, onun ilk ve belki de en etkili romanı Teneke Trampet’e (1959) kaynaklık edecekti. Kara mizah örneği olan kitap, büyümemeye karar veren üç yaşındaki Oskar Matzerath adlı bir çocuğun hikayesini anlatıyordu. Hem II. Dünya Savaşı’nı hem de öncesi ve sonrasını konu alan kitapta sanatın ahlaki gücü, Alman savaş suçları ve savaşın yol açtığı kayıp çocukluk gibi temalar işleniyordu. Kitaptaki belki de en etkileyici sahnelerden birisi, savaş sonrası dönemde Onion Cellar (Soğan Mahzeni) isimli barda geçiyordu. Almanlar buraya soğan soymaya gelmekteydi. Böylece ağlamak ve mutsuzluklarını itiraf etmek onlar için daha kolay oluyordu.
Grass’ın diğer romanları arasında Cat and Mouse (Kedi ve Fare / 1961), Dog Years (Köpek Yılları / 1963) ve Crabwalk (Yengeç Yürüyüşü / 2002) vardır.
Grass aynı zamanda Alman solunda yer alan bir politikacıydı. Savaş suçlarını tam anlamıyla kabullenmedikleri için iki Almanya’nın birleşmesine 1990’da karşı çıktı. Bu politik duruşu 2006 yılında ona karşı yükselen tepkiye katkıda bulundu. Başkalarını Nazi dönemiyle yüzleşmemekle suçlarken kendi geçmişini gizli tutmuştu.
Ek Bilgiler
1- Teneke Trampet, Amerikalı yazar John Irving’in (1942–) “A Prayer for Owen Meany”deki (Owen Meany İçin Bir Vaiz / 1989) ana karaktere ilham vermiştir. Karakterin isminin baş harfleri O. M., Grass’ın romanındaki Oskar Matzerath’a göndermedir.
2- Eski bir güzel sanatlar öğrencisi olan Grass, kitaplarının kapakları için kendi çizimlerini kullanmıştır.
3- Grass, 1969 Batı Almanya seçimlerinde sol politikacı Willy Brandt’ın (1913–1992) konuşma metinlerini yazdı. Brandt sanşölye seçildi ve iki Almanya’nın yakınlaşmasına olan katkılarından dolayı iki yıl sonra Nobel Barış Ödülü aldı.