Piramit

Yönetici
Mesajlar
366
İlk baskı makinası Almanya’da aşağı yukarı 1439 yılında kullanılmaya başlandı. Bundan altmış yıl sonra Hollandalı bir keşiş olan Erasmus (1469-1536), yazdığı kitabı ile belki de tarihin ilk “bestseller” eserinin sahibi olmuştur.

Bir teolog, filozof ve bilge olan Erasmus 16. yy’ın en çok okunan düşünürüydü. Yeni bir buluş olan matbaa sayesinde çok geniş bir okur kitlesine ulaşmıştı. Kilise politikasından savaşa kadar pek çok konuda Latince yazılar yazdı. Bir dönem Avrupa’da satılan kitapların yüzde onunun onun tarafından yazıldığı bile söylenmektedir.

Liman şehri Rotterdam’da doğdu. Katolik bir rahibin gayrı meşru oğluydu. Dini eğitim aldı ve yirmi dört yaşındayken bir rahip olarak görevlendirildi. Bu her şeyden önce onun yoksulluktan kurtulmasını sağlayacaktı.

Erasmus’un gerçek aşkı bilimdi. 1490’larda Fransa, İngiltere ve İtalya’nın entelektüel merkezlerini dolaştı. Buralarda Yunanca öğrendi ve teoloji üzerine çalıştı. 1500’li yılların başında Eski Ahit’i Yunanca’dan Latince’ye çevirmekle uğraştı. Akademik olmayan Praise of Folly (Deliliğe Övgü) adındaki ünlü çalışması 1511 yılında yayınlandı. Adagia isimli atasözü ve deyimler derlemesi çok sayıda baskı yaptı. Eserinde “altına bakılmadık taş bırakma” ya da “kendine yardım edene Tanrı da yardım eder” gibi popüler sözleri bir araya getirdi.

Erasmus, Roma Katolik Kilisesi’nin hiyerarşik yapısında görülen yozlaşmadan rahatsızdı. Reform yapılmasını istiyordu. Ne var ki Martin Luther’den (1483-1546) farklı olarak Katolikliği hiçbir zaman reddetmedi. Gelenekselcilerle Protestan reformcular arasında orta yolu bulmaya çalıştı.

Aynı zamanda, Reform’la birlikte Almanya’da yaygınlaşan şiddetten dolayı da endişe duyuyordu. Katolik Kilisesi adına Luther’e verdiği ünlü cevabını kaleme aldı. Ne var ki ölümünün ardından Katolikler arasındaki ünü yıpranmaya başladı. Papa, Reform’a yakın duran kitaplarının okunmasını yasakladı.

Erasmus’a “Hümanistlerin Prensi” denilmiştir. Onun Avrupa düşünce tarihindeki yeri göz önünde bulundurulduğunda bu durum pek de şaşırtıcı değildir. Gerçekten de yeni bir dönemin başlangıcını temsil ediyordu. Kitapların kolay ulaşabilir hale gelmesi, Roma Katolik Kilisesi’nin yükseköğrenim üzerindeki tekelini kıracaktı.

Ek Bilgiler

1- Genel olarak akademi dünyasında kullandığı “Erasmus” ismiyle tanınsa da gerçek adı Gerrit Gerritszoon’dur.

2- Erasmus’un Oxford’taki arkadaşlarından birisi Thomas More’du (1477-1535). More daha sonra Erasmus’un bir diğer arkadaşı olan Kral 8. Henry (1491-1547) tarafından idam edilecekti. Papanın otoritesini reddetmediği için kralı kızdırmıştı. More 1935 yılında şehit kabul edilip kilise tarafından aziz ilan edildi.

3- 1520’lerin dini çekişme ortamında tarafsız kalmaya çalışan Erasmus her iki tarafın da güvenini yitirmiştir. 1559 yılında Roma Katolik Kilisesi bütün kitaplarını yasaklamış, Luther onun yazılarını “zehir” olarak adlandırmıştır.
 

Çevrimiçi Üyeler

Şu anda çevrimiçi üye yok.

Forum İstatistikleri

Konular
1,554
Mesajlar
2,334
Üyeler
24
Son Üye
Tabu
Üst