Avrupa Birliği iyi bir sınav veremiyor. Her ülke kendi derdine düşmüş vaziyette. AB'yi AB yaptığı söylenen değerler yani birlik, dayanışma vb. değerler örselendi. Her ülke sonunda tek başına kalacağını hissettiği için ekonomisini riske atmak istemedi ve sert önlemler almakta gecikti. İtalya'ya Alman veya Fransız doktorlar değil Çinli doktorlar yardıma koştu. AB'ye üye olmaya hazırlanan Sırbistan'ın devlet başkanı AB'nin dayanışma ruhunun hikaye olduğunu, iyi gün dostu olduklarını söyledi. Bize sadece Çin yardım edebilir diye de ekledi. Avrupa Birliği, zaten sığınmacılara yaklaşımından dolayı azalan prestijini tamamen kaybetti. ABD ise bu gibi küresel krizlerde öncü rol oynama prestijini Çin'e kaptırdı. Eğer manzara bu şekilde giderse gelecekte Avrupa Birliği dağılma sürecine bile girebilir diye düşünüyorum.
Bu küresel salgın bize gösterdi ki karantina, sınır kapatma, sokağa çıkma yasağı gibi önlemler gerekli ama geçici önlemler. Bu boyutta bir pandeminin önüne geçmesi imkansız. Bir ülkede olan bir felaket o ülkeyle sınırlı kalamıyor ve tüm dünyayı kısa sürede etkisi altına alıyor. Aslolan küresel çapta bir dayanışma ve işbirliği ruhunun egemen kılınması. Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası kuruluşların daha büyük yetkiler ve bütçelerle donatılması; Tüm ülkelerin sağlık sistemlerinin dayanışma içinde güçlendirilmesi; Bilginin, sağlık personeli ve ekipmanlarının paylaşılması; Tüm dünyada sağlığın ticari boyutunun ortadan kaldırılarak ücretsiz bir kamu hizmeti olmasının sağlanması. Bu zarureti acı bir şekilde deneyimliyoruz.
Diğer bir yandan bu deneyim dünyadaki otoriter ve içe kapalı sistemlerin tekrar itibar kazanmasına da yol açabilir. Bu tehlikeye de dikkat çekmek gerekiyor. Yine bu salgının bir sonucu da şu andaki tek tanrılı dinlerin pabucunun dama atılması olabilir. Zira corona virüsü (SARS-CoV-2) ülkelerin sınırlarını deldiği gibi dinlerin kanunlarını da deldi geçti. Doğayı, bilimi, aklı hiçe sayanların toplu kaderini işaret etti. Birçok insan "aman ne olacak canım, bu da gelip geçecek nihayetinde" diye düşünüyor olabilir ancak bu salgının toplumsal ve siyasal sonuçlarının çok büyük olacağı şimdiden ortada.
Not: ABD'de Demokrat Parti'nin aday adayı Barnie Sanders'ın Avrupa tipi bir sosyal demokrasi ve sağlık sistemi söylemi de AB'nin şu andaki başarısızlığı üzerine zora düştü. Bu noktada Joe Biden öne geçebilir.
Can Taylan Tapar
