Albay Claus von Stauffenberg (1907–1944), Nazi karşıtı direnişin kahramanlarından biridir. 1944 yılında Adolf Hitler’i (1889-1945) öldürmek için yapılan bir komploya dahil oldu. Hitler’i öldürecek bombayı yerleştirdi ve neredeyse hedefine ulaştı. Her şey planlandığı gibi gitseydi II. Dünya Savaşı sona erecek, Yahudi Soykırımı duracak ve Sovyetler’in Doğu Avrupa’yı işgali hiç yaşanmamış olacaktı.
Yakışıklı ve karizmatik von Stauffenberg, Güney Almanya’daki aristokrat ve Katolik bir ailenin çocuğuydu. Kendisinden sonra, üç oğlu da aile geleneğini devam ettirerek orduya girecekti. Stauffenberg genelkurmay başkanlığı rütbesine kadar yükseldi. Konumu sayesinde Hitler’le doğrudan doğruya temas kurabilen az sayıdaki insandan biriydi.
İnanmış bir Alman milliyetçisiydi. Ancak II. Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından Hitler ve Naziler hakkında hayal kırıklığına uğradı. Yahudiler’e dönük baskılar ve Sovyet savaş esirlerine yapılan kötü muamele, onu Hitler’in durdurulması gerektiğine ikna etmişti. 1942 yılında bir arkadaşı ona Hitler’in fikrini nasıl değiştirilebileceklerini sordu. Yanıtı “Tek çare onu öldürmek,” oldu.
Hitler karşıtı darbeye yüzlerce asker katıldı. Aralarında bazı üst rütbeliler de vardı. Stauffenberg, bir çantaya konulan bombayı Hitler’in doğu Prusya’daki karargahına taşımaya gönüllü oldu. Bombanın patlamasından kısa süre önce odadan ayrılması planlanmıştı. Ardından diğer komploculara katılacak ve askerler hükümetin kontrolünü ele geçirecekti. Bunu Müttefikler’le barış görüşmeleri izleyecekti.
Ancak von Stauffenberg bombaların mekanizması hakkında pek az bilgiye sahipti. Çantasına iki patlayıcı paketinden sadece birini koymuştu. Yine de bir subay, Stauffenberg odadan çıktıktan sonra bir haritaya daha yakından bakabilmek için çantanın yerini değiştirmeseydi komplonun başarıya ulaşması mümkün olabilirdi. Bomba patladığında sığınaktaki sadece dört kişiyi öldürdü. Hitler patlamadan sağ kurtulmuştu. Stauffenberg yakalandı ve aynı gece bir idam mangası tarafından kurşuna dizildi. Pek çok komplocu onunla aynı kaderi paylaştı. Kimileri ise uzun süreli bir gestapo işkencesinin ardından bu kaderi paylaştılar.
Almanya’daki sivil ve askeri kayıpların büyük bölümü savaşın son on ayı içerisinde gerçekleşti. 20 Temmuz komplosu başarıya ulaşmış olsaydı bu insanlar ölmemiş olabilirdi. Komplonun başarısız olması katılımcılara çok zarar verdi. Bir komplocu daha sonra şöyle diyecekti: “Stauffenberg bu iş için yanlış adamdı. Ancak başka kimsenin bunu yapacak cesareti yoktu.”
Ek Bilgiler
1- Batı Almanya hükümeti, Stauffenberg ve diğer komplocular anısına 1980 yılında Bendlerbock’ta bir anıt yaptırdı.
2- 20 Temmuz komplosunu konu alan 2008 yapımı “Valkyrie” filminde Stauffenberg’i Tom Cruise (1962–) canlandırdı. Film Almanya’da çekilmişti. Stauffenberg’in torunlarından biri olan Philipp von Schulthess (1973–) filmde bir Alman subayını oynadı.
3- Komplonun son yaşayan üyesi Philipp von Boeselager (1917-2008), doksan yaşında Almanya’da öldü.
Yakışıklı ve karizmatik von Stauffenberg, Güney Almanya’daki aristokrat ve Katolik bir ailenin çocuğuydu. Kendisinden sonra, üç oğlu da aile geleneğini devam ettirerek orduya girecekti. Stauffenberg genelkurmay başkanlığı rütbesine kadar yükseldi. Konumu sayesinde Hitler’le doğrudan doğruya temas kurabilen az sayıdaki insandan biriydi.
İnanmış bir Alman milliyetçisiydi. Ancak II. Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından Hitler ve Naziler hakkında hayal kırıklığına uğradı. Yahudiler’e dönük baskılar ve Sovyet savaş esirlerine yapılan kötü muamele, onu Hitler’in durdurulması gerektiğine ikna etmişti. 1942 yılında bir arkadaşı ona Hitler’in fikrini nasıl değiştirilebileceklerini sordu. Yanıtı “Tek çare onu öldürmek,” oldu.
Hitler karşıtı darbeye yüzlerce asker katıldı. Aralarında bazı üst rütbeliler de vardı. Stauffenberg, bir çantaya konulan bombayı Hitler’in doğu Prusya’daki karargahına taşımaya gönüllü oldu. Bombanın patlamasından kısa süre önce odadan ayrılması planlanmıştı. Ardından diğer komploculara katılacak ve askerler hükümetin kontrolünü ele geçirecekti. Bunu Müttefikler’le barış görüşmeleri izleyecekti.
Ancak von Stauffenberg bombaların mekanizması hakkında pek az bilgiye sahipti. Çantasına iki patlayıcı paketinden sadece birini koymuştu. Yine de bir subay, Stauffenberg odadan çıktıktan sonra bir haritaya daha yakından bakabilmek için çantanın yerini değiştirmeseydi komplonun başarıya ulaşması mümkün olabilirdi. Bomba patladığında sığınaktaki sadece dört kişiyi öldürdü. Hitler patlamadan sağ kurtulmuştu. Stauffenberg yakalandı ve aynı gece bir idam mangası tarafından kurşuna dizildi. Pek çok komplocu onunla aynı kaderi paylaştı. Kimileri ise uzun süreli bir gestapo işkencesinin ardından bu kaderi paylaştılar.
Almanya’daki sivil ve askeri kayıpların büyük bölümü savaşın son on ayı içerisinde gerçekleşti. 20 Temmuz komplosu başarıya ulaşmış olsaydı bu insanlar ölmemiş olabilirdi. Komplonun başarısız olması katılımcılara çok zarar verdi. Bir komplocu daha sonra şöyle diyecekti: “Stauffenberg bu iş için yanlış adamdı. Ancak başka kimsenin bunu yapacak cesareti yoktu.”
Ek Bilgiler
1- Batı Almanya hükümeti, Stauffenberg ve diğer komplocular anısına 1980 yılında Bendlerbock’ta bir anıt yaptırdı.
2- 20 Temmuz komplosunu konu alan 2008 yapımı “Valkyrie” filminde Stauffenberg’i Tom Cruise (1962–) canlandırdı. Film Almanya’da çekilmişti. Stauffenberg’in torunlarından biri olan Philipp von Schulthess (1973–) filmde bir Alman subayını oynadı.
3- Komplonun son yaşayan üyesi Philipp von Boeselager (1917-2008), doksan yaşında Almanya’da öldü.
