- Mesajlar
- 1,941
Ardalan söz, söylenim, inanç ve eylemlerin bizler için sarih ve açıklıkla anlaşılır bir mâna ifade edebilmelerine imkân sağlayan, önceden kazanılmış bilgi, entelektüel altyapıdır.
Ardalan terimi, dilde anlam, bilimde bilgi ve yorumda nesnellik bağlamında, özellikle içinde bulunduğumuz yüzyılda büyük bir önem kazanmıştır. Bunun nedeni, her şeyden önce hermeneutiğin yaptığı olağanüstü büyük etkidir. İkincisi, yine hermeneutik sayesinde, sözcük ve söylenimlerin, inanç ile pratiklere dair bütünsel ve açık seçik bir kavrayışı öngerektirdiğinin farkına varılmasıdır. Yine bu bağlamda, bir yorumcunun yorumlama etkinliği sırasında, kendi peşin hükümlerine, ön-anlamaya zorunlulukla dayanmak durumunda olması olgusunun kültür ürünlerini yorumlamada yansızlığı fiilen imkânsız hâle getirdiği ve bunun hiç de kötü bir şey olmadığı ortaya çıkmıştır. Ve nihayet, bilim felsefesi alanındaki niceliksel artış ve niteliksel gelişime koşut olarak, bilimde gözlem ve doğrulamanın ancak anlama yetisinin bilimin sosyalleşmesi sürecinde bilgisini kazanmış olduğu paradigmaların oluşturduğu temel üzerinde bir anlam ifade ettiği, özellikle Kuhn'dan sonra, herkes tarafından kabul edilmeye başlanmıştır.
Ardalan bağlamında günümüzde en fazla tartışılan ve sorgulanmaya en fazla açık olan husus, onun özü itibariyle kavramsal mı, yoksa sembolik mi olduğu hususudur.
T. Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı (çev. N. Kuyaş), İstanbul, 1983.
D. Özlem, Metinlerle Hermeneutik (Yorumbilgisi) Dersleri, 2 baskı, İstanbul, 1996.
T. Honderich (ed-), The Oxford Companion to Philosophy, Oxford, 1995.
Ayrıca bkz., ANLAMA, BİLİM FELSEFESİ, HERMENEUTİK, KUFİN, METODOLOJİ, SOSYAL BİLİMLER FELSEFESİ.
Felsefe Ansiklopedisi / Etik Yayınları