Albert Speer’in (1905–1981) arkasında bıraktığı miras oldukça tartışmalıdır. Üst düzey bir Nazi görevlisiydi. Adolf Hitler’in (1889–1945) en yakın arkadaşlarından biriydi. Savaştan sonra köle emeği kullanmakla suçlanmış ve yirmi yıla mahkum edilmişti. Ölüm cezasından kıl payı kurtulmuştur.
Eski Nazi liderleri arasında yer alan Speer, Nuremberg yargılamalarında suçunu kabul eden tek kişidir. Pişmanlık göstererek hatalarını telafi etmeye çalışmıştı. Savaş bitene kadar Yahudi Soykırımı’ndan habersiz olduğunu iddia ediyordu. Kitabı Inside the Third Reich (Üçüncü Reich’ın İçyüzü / 1969) çıktığında elde ettiği geliri Yahudi yardım kuruluşlarına bağışladı.
Pek çok hemşehrisi için Speer, zamanla “iyi Alman”ın sembolü haline geldi. Kötü bir sistem tarafından yoldan çıkarılan iyi yürekli bir insandı. Ancak eleştirmenler onun pişmanlığını çıkarcı ve samimiyetsiz bulmaktadır. Her halükarda onun hikayesi, kolektif bir biçimde işlenen Nazi suçları için tek tek bireyleri sorumlu tutmanın zorluğunu ortaya koymaktadır.
Speer mimarlık eğitimi almıştı. 1930 yılında düzenlenen bir Nazi toplantısında Hitler’le tanıştı. Ertesi yıl yirmi altı yaşındayken partiye katıldı. 1930’larda Hitler’in desteğiyle Almanya’nın en önde gelen mimarlarından biri oldu. En önemli eseri 1933 yılındaki Nazi geçit töreni için tasarladığı Nuremberg’deki muhteşem alan düzenlemesiydi. Tasarımı, daha sonraları Yıldız Savaşları’nın final sahnesinin dekoru için ilham kaynağı olacaktı.
II. Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından Speer’in pek çok projesi yarım kaldı. 1942 yılında silahlanma bakanı oldu. Bu görev onu Alman ekonomisinin merkezine oturtmuştu. Organizasyon yeteneği sayesinde bombalamalar devam ederken bile fabrikaları çalışır durumda tutabilmiş ve dehasını ortaya koymuştur.
Speer’ın Yahudi Soykırımı’nı gerçekten bilip bilmediği bir tartışma konusudur. 1943 yılında Avrupalı Yahudilerin topluca katledilmesinin tartışıldığı bir toplantıya katılmış olması mümkündür. Speer, Alman trenlerini sürekli çalışır durumda tutan kişi olmasına rağmen onların milyonlarca insanı ölüme taşıdığından habersiz olduğunu iddia etmekteydi. Hatta savaşın bitmesinden kısa süre önce Hitler’i öldürmeye çalıştığını bile söylemiştir. Diğerleri gibi bu iddiası da tartışmalıdır.
Savaş suçları dolayısıyla yirmi yıllık cezasını çektikten sonra Nazi yılları hakkında iki kitap yazmıştır. Yıkmak için silahlar geliştirdiği Londra’yı ziyaret etmiş, burada genç bir kadınla ilişki yaşamış ve yetmiş altı yaşında Londra’da bir otelde ölmüştür.
Ek Bilgiler
1- Speer’ın neredeyse tüm mimari eserleri savaş sırasında ya da sonrasında yıkılmıştır.
2- Oğlu Albert Speer (1934–)Frankfurt’ta şehir plancısı ve mimar olarak çalışmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyatları’nın ana bulvarını tasarlamıştır.
3- 20. yy sonlarında, 75 bin Yahudinin Berlin’den sürülmesi emrini veren bir belge imzaladığı ortaya çıkmıştır. Bu durum Yahudi soykırımından haberdar olmadığı yönündeki açıklamalarıyla çelişmektedir.
Eski Nazi liderleri arasında yer alan Speer, Nuremberg yargılamalarında suçunu kabul eden tek kişidir. Pişmanlık göstererek hatalarını telafi etmeye çalışmıştı. Savaş bitene kadar Yahudi Soykırımı’ndan habersiz olduğunu iddia ediyordu. Kitabı Inside the Third Reich (Üçüncü Reich’ın İçyüzü / 1969) çıktığında elde ettiği geliri Yahudi yardım kuruluşlarına bağışladı.
Pek çok hemşehrisi için Speer, zamanla “iyi Alman”ın sembolü haline geldi. Kötü bir sistem tarafından yoldan çıkarılan iyi yürekli bir insandı. Ancak eleştirmenler onun pişmanlığını çıkarcı ve samimiyetsiz bulmaktadır. Her halükarda onun hikayesi, kolektif bir biçimde işlenen Nazi suçları için tek tek bireyleri sorumlu tutmanın zorluğunu ortaya koymaktadır.
Speer mimarlık eğitimi almıştı. 1930 yılında düzenlenen bir Nazi toplantısında Hitler’le tanıştı. Ertesi yıl yirmi altı yaşındayken partiye katıldı. 1930’larda Hitler’in desteğiyle Almanya’nın en önde gelen mimarlarından biri oldu. En önemli eseri 1933 yılındaki Nazi geçit töreni için tasarladığı Nuremberg’deki muhteşem alan düzenlemesiydi. Tasarımı, daha sonraları Yıldız Savaşları’nın final sahnesinin dekoru için ilham kaynağı olacaktı.
II. Dünya Savaşı’nın başlamasının ardından Speer’in pek çok projesi yarım kaldı. 1942 yılında silahlanma bakanı oldu. Bu görev onu Alman ekonomisinin merkezine oturtmuştu. Organizasyon yeteneği sayesinde bombalamalar devam ederken bile fabrikaları çalışır durumda tutabilmiş ve dehasını ortaya koymuştur.
Speer’ın Yahudi Soykırımı’nı gerçekten bilip bilmediği bir tartışma konusudur. 1943 yılında Avrupalı Yahudilerin topluca katledilmesinin tartışıldığı bir toplantıya katılmış olması mümkündür. Speer, Alman trenlerini sürekli çalışır durumda tutan kişi olmasına rağmen onların milyonlarca insanı ölüme taşıdığından habersiz olduğunu iddia etmekteydi. Hatta savaşın bitmesinden kısa süre önce Hitler’i öldürmeye çalıştığını bile söylemiştir. Diğerleri gibi bu iddiası da tartışmalıdır.
Savaş suçları dolayısıyla yirmi yıllık cezasını çektikten sonra Nazi yılları hakkında iki kitap yazmıştır. Yıkmak için silahlar geliştirdiği Londra’yı ziyaret etmiş, burada genç bir kadınla ilişki yaşamış ve yetmiş altı yaşında Londra’da bir otelde ölmüştür.
Ek Bilgiler
1- Speer’ın neredeyse tüm mimari eserleri savaş sırasında ya da sonrasında yıkılmıştır.
2- Oğlu Albert Speer (1934–)Frankfurt’ta şehir plancısı ve mimar olarak çalışmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyatları’nın ana bulvarını tasarlamıştır.
3- 20. yy sonlarında, 75 bin Yahudinin Berlin’den sürülmesi emrini veren bir belge imzaladığı ortaya çıkmıştır. Bu durum Yahudi soykırımından haberdar olmadığı yönündeki açıklamalarıyla çelişmektedir.
